Tibbiyot olamida har yili yangi kashfiyotlar qilinadi. Eng so’nggisi – virtual meditsina. Hali operatsiya xonasiga kirmasdan organlarni ko’rish va tashxis qo’yish imkonini beradi.
Ba’zilar buni kelajak tibbiyoti deb atamoqda. O’rganilayotgan organ ekrandan chiqib kelayotgandek. Bunday virtual tasvirlar rentgen va tomografiya o’rnini bosa oladi.
Organ har tomonga aylanadi, jarroh operatsiya xonasiga kirishdan oldin uni obdon o’rganadi.
“Exopiksel” nomini olgan 3-D texnologiyasi maxsus monitor va ko’zoynak bilan ishlaydi. Kaliforniyadagi “ZSpace” kompaniyasi ishlab chiqqan apparat ikki o’lchamdagi tasvirlarni uch o’lchamga o’giradi.
“Bu texnologiya shifokorlarga juda qo’l keladi. Ba’zi jarrohlar rentgen, magnit-rezonans tomografiya suratlariga bir qarab, organlar joylashuvini juda yaxshi tasavvur qiladi. Bu apparat esa o’zi hammasini yaqqol ko’rsatadi,” - tushuntiradi Stenford universitetidan Luis Veksler.
Kompaniya vakili Serjio Agirre ham unga jo'r bo'ladi.
“Kompyuter programmamiz barcha ma’lumotlarni yig’ib, muayyan organning qiyofasini yaratadi. Mutaxassislar uni uch o’lchamli formatda ko’rib, o’rganishi mumkin,” - deydi u.
Masalan, yurakni mayda detallarigacha ko’ra olish murakkab operatsiyalarni rejalash imkonini beradi.
“Organni odam tanasi ichida ko’rib, so’ngra uni ko’tarib tekshirish juda ajoyib,” - deydi Veksler.
Sinovlar paytida chaqaloqlarning yurak defekti osongina tuzatildi. Operatsiyaga tayyorlanishga ham endi ko’p vaqt ketmaydi. Hayot-mamot masalasi hal bo’layotganda bu bebaho.
