Transport xavfsizligi boshqarmasi ma’lumotlariga ko’ra, birgina 8-aprelda AQSh aeroportlaridagi nazorat punktlaridan 95,3 ming kishi o'tgan xolos. 2019-yilda xuddi shu sanada 2,3 million kishi nazorat punktidan o’tgani ma’lum.
AQSh Prezidenti Donald Tramp yaqinda neft ishlab chiqarish bir kunda misli ko’rilmagan 15 million barrelga qisqarayotganini aytgandi. OPEK va uning hamkorlari 1-maydan neft ishlab chiqarishni kuniga 9,7 million barrelga qisqartisrishni kelishib olganini ma’lum qildi.
Bularning barchasi havoni ifloslantiruchi moddalarning chiqarilishini keskin kamaytirdi.
Londonda joylashgan “Karbon Brif” (Carbon Brief) nashrining yozishicha, Xitoyda karantin sababli havoga karbonat angidrid gazini chiqarilishi yanvar oyida 25 foizga kamaygan. Fevral-mart oylarida esa 18 foizga kamayib, natijada atmosferaga 250 million tonna karbonat angidrid gazi kamroq tashlangan.
Elektr energiyasi ishlab chiqaishda asosan tabiiy gazdan foydalanuvchi Italiyada esa mart oyida o’tgan yilning xuddi shu oyiga solishtirganda elektr-energiyaga talab 27 foizga kamaygan.
AQShning NASA tashkiloti 2020-yil mart oyida havodagi azot dioksidi 2015-2019-yillarga nisbatan 30 foizga kamayganini aytmoqda.
Ma’lumot uchun aytib o‘tamiz, 2018-yilda jahon bo‘ylab atmosferaga jami 37 gigatonna karbonat angidrid gazi tashlangan.
Britaniyada joylashgan Tovarlar nazorati mustaqil xizmatining mutaxassisi Markus Ferdinandning bashorat qilishicha, yil oxiriga borib Yevropa Ittifoqida 6,2 foizga elektr-energiya iste’moli kamayishi mumkin. Uning taxminicha, Yevropa Ittifoqi davlatlarida yil oxirigacha havoga 389 million tonna kamroq emissiya chiqariladi.
Vashington shtatida joylashgan transport infrastukturasi bilan bog’liq tadqiqotlar bilan shugullanuvchi INRIX kompaniyasi mutaxassisi Trevor Ridning aytishicha, birgina mart oyining oxirgi haftasida mamlakatda avtotransportlar harakati 38 foizga kamaygan. Transport vositalari mamlakatda havoga chiqariladigan jami emissiyaning 60 foizini tashkil etadi.
Asosan, transport vositasi va elektr energiyasidan foydalanish uchun ishlatiladigan turli yo’qilg’ilar havo, atrof-muhit, kishilar sog’ligi uchun juda katta zarardir. Azot dioksidi, karbonat angidrid gazi atmosferada ozon qatlamining yemirilishi, atrof-muhit muvozanatining buzilishi, kishilarda turli kasalliklar kelib chiqishiga olib keladi.
Garvard universitetida biostatistika bo’yicha professor Franseska Dominikining ta’kidlashicha, bir tomondan havo ifloslanishi pandemiyani kuchaytirgan bo’lsa, ikkinchi tomondan pandemiya havoning tozalanishiga sabab bo’ldi.
Ifloslangan havo yuqori qon bosimi, yurak-qon-tomir, o’pka, diabet kabi kasalliklarning organizmda rivojlanishiga sababchi bo’ladi. Koronavirus esa aynan ana shunday kasalliklar mavjud bo’lgan kishilarda og’ir kechmoqda va ba’zi holatlarda o’lim darajasigacha olib kelmoqda.
Masalan, Nyu-Jersi shtatida 12-aprelgacha 2183 kishi koronavirusdan vafot etgan bo’lsa, ularning 1083 nafarida yurak qon-tomir, diabet, o’pka, saraton va boshga surunkali kasalliklar mavjud bo’lgan.
Franseska Dominiki fikricha, Nyu-Yorkda koronavirusdan o’lganlar soni ko’pligiga eng asosiy sabablardan biri – shtat havosining ifloslanish darajasi yuqoriligidir.
2003-yilda Xitoyda SARS virusi bo’yicha tadqiqodlar olib borilganda ham ana shunday xulosaga kelingan. Ya’ni, mamlakat havosining ifloslanish ko’lami yuqori bo’lgan hududlarida virusdan o’lganlar soni anchayin ko’proq bo’lgan.
Jahon sog’liqni saqlash tashkiloti hisobotlariga ko’ra, bugun dunyoda havoning ifloslanishi natijasida har yili 7 million kishi olamdan ko’z yumadi.
Facebook Forum