Ekspertlar nazdida, AQSh Pekin olimpiadasini boykot qilsa, Seulning Shimoliy Koreya bilan diplomatik munosabatlarni tiklashga doir umidi puchga chiqadi.
O’tgan hafta Prezident Jo Bayden ma’muriyati 2022-yilda Xitoy mezbonlik qiladigan qishki olimpiada o’yinlarini boykot qilish masalasini ko’rib chiqayotganini ma’lum qilgan edi.
Boykot AQSh rasmiylarining olimpiada o’yinlarida ishtirok etmasligini nazarda tutadi. Biroq sportchilarning mamlakat nomidan qatnashishiga cheklov o’rnatilmaydi.
Ko’plab inson huquqlarini himoya qiluvchi guruhlar va ayrim qonunchilar huquq normalarini qo’pol tarzda toptab kelayotgani tufayli Pekin olimpiadasini diplomatik boykot qilishga chaqirmoqda.
Ayni damda Seul Koreya urushiga to’liq yakun yasashga intilmoqda. Janubiy va Shimoliy Koreya o’rtasidagi urush 1953-yilda Sulh bitimini imzolash bilan tugatilgan. Hujjatda tomonlar o’t ochishni to’xtatishga kelishgan, biroq tom ma’noda tinhclik e’lon qilinmagan edi.
Sentabr oyida Janubiy Koreya Prezidenti Mun Jey In BMT Bosh Assambleyasiga murojaatida bunday deklaratsiya Shimoliy Koreya bilan dialogni qayta tiklashga muhim turtki bo’lishini ta’kidlagan edi.
Seul urushni yakunlash to’g’risidagi deklaratsiyani e’lon qilish Shimoliy Koreya bilan 2019-yilning oktabr oyida to’xtab qolgan yadroviy bitim muzokaralarini tiklash uchun asos bo’ladi deb hisoblaydi. Deklaratsiya shartlarini AQSh, Xitoy, Janubiy va Shimoliy Koreya liderlari ishtirokida muhokama qilish uchun Pekin olimpiadasi diplomatik sahna rolini o’ynashidan umidvor.
Ekspert Olivia Inosga ko’ra, Mun o’z rahbarligidagi so’nggi urinishdan foydalanib qolishga intilmoqda. Biroq bu urinishlar samara berishi ehtimoldan yiroq.
O’tgan hafta Janubiy Koreya Birlashish vaziri Li In Yang Seul Vashington bilan jiddiy muzokaralarga kirishgani, Koreya yarimorolida urushni yakunlash to’g’risdiagi deklaratsiya borasidagi dialog muhokamasi yakuniy bosqichga yetganini ma’lum qilgan edi.
Biroq Vashington Seulning takliflarini oshkora ma’qullagani yo’q. AQSh davlat kotibi o’rinbosari Vendi Sherman Seul va Tokio bilan muzokaralar samarali kechganini ta’kidlagan, biroq batafsil ma’lumot berishdan tiyilgan.
Ekspertlarga ko’ra, Vashington Seul tashabbusiga jiddiy qiziqish bildirayotgani yo’q. Chunki urushni yakunlash deklaratsiyasi Sharqiy Osiyoda xavfsizlikni izdan chiqarib yuborishi mumkin.
Meros fondi tadqiqotchisi Bryus Klingerning izohlashicha, AQSh deklaratsiya e’lon qilinishidan manfaatdor emas. Bu mavzuni muhim ittifoqchisi Janubiy Koreya ko’targani uchungina muhokama qilmoqda.
Facebook Forum