Gruziya va Ukraina ko’p masalalarda hamfikr va hamkor. Har ikki mamlakat demokratik tuzum o’rnatishga, NATOga a’zo bo’lishga, Rossiyadan uzoqlashib G’arb bilan yaqinroq hamkorlik qilishga intiladi.
Ukraina hozirgi mojaroda ham Gruziyani qo’llab-quvvatlamoqda.
Rossiya foydalanayotgan Sevastopol bardargohining ijara muddatini tugatish ilinjida.
Shuningdek, Gruziya kabi Mustaqil Davlatlar Hamdo’stligidan chiqmoqchi.
Rossiya bunga qanday javob berishi mumkin?
2007 yilda Tbilisidagi o’rta maktablardan biriga Mixaylo Xrushevskiy nomi berildi. Xrushevskiy 1917 yilda qisqa vaqt jahon yuzini ko’rgan Ukraina Xalq Respublikasi prezidenti bo’lgan.
Maktabning yangidan
nomlanish marosimida Gruziya prezidenti Mixail Saakashvili va Ukraina rahbari
Viktor Yushchenko ishtirok etdi. Har ikki davlat arbobi hokimiyat tepasiga
“rangli inqilob” nomini olgan xalq qo’zg’oloni yordamida keldi.
Kreml rangli inqiloblardan xavotirda va norozi ekanini bildirib Saakashvili
bilan muomala qilishdan bosh tortib kelgan. Seshanba kuni Yushchenko Polsha,
Litva, Latviya va Estoniya rahbarlari bilan birgalikda Tbilisiga borib gruzin
xalqi bilan birdamligini bildirgan.
Viktor Yushchenkoning aytishicha, davlat rahbarlari begunoh odamlar va yosh
respublika o’limining oldini olish uchun Gruziyaga borgan.
Ukrainalik harbiy tahlilchi Oleksiy Melnikning aytishicha, besh davlat
arboblari Gruziya rahbariyatining mojaro paytida qo’llagan barcha choralarini
qo’llab-quvvatlamasada, Kremlga siyosatining nojo’yaligi haqida jiddiy ishora
qilgan.
Bu bilan ular Rossiyaning sobiq Sovet davlatlari va uning atrofidagi hudud
ustidan nazorat o’rnatish siyosatiga ommaviy qarshiligini namoyish etdi, deydi
Melnik.
Tahlilchiga ko’ra, mamlakatining NATOga a’zo bo’lishini istamagan ukrainaliklar
Rossiyaning Gruziyaga qarshi harbiy yurishidan so’ng fikrini o’zgartirishi
mumkin.
Tbilisidagi Yevropa integratsiya forumi raisi Soso Siskarishvilining
aytishicha, NATOning a’zolik uchun demokratik talablariga Gruziyadan ko’ra
Ukraina ko’proq javob beradi.
Ukrainadagi so’nggi ikki parlament saylovlari hamda Gruziyadagi parlament va
prezident saylovlariga berilgan tashqi baho o’rtasida osmon bilan yercha farq
bor, deydi Siskarishvili.
Rossiyalik harbiy masalalar bo’yicha tahlilchi Pavel Felgenxauer fikricha,
Ukraina Kremlning Rossiya buyukligini tiklash bo’yicha rejasining navbatdagi
qurboni bo’lishi mumkin.
Rossiya Ukrainaning yarmini qo’shib olishni istaydi. Vladimir Putin bu haqda
aprel oyida Buxarestdagi NATO sammitida aytgan. “Ukraina ikki qismga bo’linadi
va biz uning sharqiy qismini, jumladan Qrimni, olmoqchimiz” degan.
Felgenxauerning aytishicha, Rossiya Qrimni Ukraina hududi deb hisoblamaydi.
Rossiya Sevastopolni Ukrainadan ijaraga olgan va u yerda Qora dengiz flotini
saqlaydi.
Agar Rossiya Ukraina suverenitetiga ochiqchasiga tahdid solsa, rasmiy Kiyev
G’arbdan yordam so’raydi. Buning uchun Rossiya kuch ishlatishi shart emas.
Ukraina hozirdanoq tashqi kuchlarga Rossiyani tahdid qilib ko’rsatmoqchi, deydi u.
Felgenxauer nazarida Kremldagilar Sovuq Urushi davrida bo’lgani kabi dunyoni
ikkiga bo’lmoqchi: AQSh va Rossiya manfaati zonalariga. Rossiya harbiylarini va
qurollarini Kuba va Vyetnamdan chiqarganida AQSh ham Rossiya atrofidagi
davlatlarga burnini suqmaydi deb o’ylagan. Ammo Oq Uy Rossiyaga qo’shni
davlatlarda rangli inqiloblarni qo’llab-quvvatlay boshlagach, rasmiy Moskva
o’zini aldangan deb his qildi, deydi Pavel Felgenxauer.
Shu bilan birga, deydi gruziyalik mutaxassis Soso
Siskarishvili, Rossiyaga chegaradosh besh davlat rahbarlarining shu hafta
Tbilisiga borishi Kreml siyosati o’zgarmaganidan va unga ishonib bo’lmasligidan
dalolatdir.
