AQSh prezidentligiga respublikachi nomzodlarning so'nggi debatida davlat xavfsizligi va tashqi siyosat asosiy mavzular bo’ldi. Ommaviy so’rovlar natijasiga qaraganda, Fransiya va Kaliforniyadagi terror xurujlari ketidan xavfsizlik amerikaliklar uchun birinchi o’rinda.
Las-Vegas shahrida o’tgan debatda sahnadagi 9 da’vogarni xavfsizlik va islomiy ekstremizmga qarshi kurash haqidagi savollarga ko’mishdi.
Ma’lumki, so’rovlarda oldinda ketayotgan milliarder Donald Tramp musulmonlarni vaqtinchalik Amerikaga kiritmaslik kerak, deydi. Boshqa barcha nomzodlar jamiyatda shov-shuv uyg’otgan bu taklifga qarshi.
“Din haqida emas, xavfizlik haqida gapiryapmiz. Mamlakatda tartib o’rnatish kerak”, - deydi Tramp.
Jeb Bushga ko'ra, bu gaplar musulmon dunyosini AQShdan uzoqlashtiradi.
"Ularning yordamisiz “Islomiy davlat” jangarilarini qanday yengamiz? Donald so’zga usta, lekin ochig’ini aytganda undan prezident chiqmaydi", - deydi u.
Jeb Bush Trampning fel-atvorini, yirik davlatga yetakchilik qila olishini savolga tutdi.
Bush: “Prezident bo’lish oson ish emas”.
Tramp: “Siz zo’rsiz, bilaman Jeb”.
Bush: “Bizga haqiqiy yetakchi kerak. Hali hech kim boshqalarni haqorat qilib, prezident bo’lgan emas”.
Tramp: "Ommaviy so’rovlarda men 42 foiz bilan oldinda, sizda 3 foiz".
Iroq va Suriyada “Islomiy davlat” guruhini qanday yengish borasida senatorlar Ted Kruz va Marko Rubioning o’z takliflari bor.
“Harbiy-havo kampaniyasini kengaytirish, kurdlarni qurol bilan ta’minlash, kurashni kuchaytirish kerak”, - dedi Kruz.
“Islomiy davlat” - radikal sunniy guruh. Havo hujumlarining o’zi yetmaydi. Piyoda qo’shinsiz ularga bas kelib bo’lmaydi”, - deydi Rubio.
Ogayo gubernatori Jon Keysik fikricha, bu ishda ittifoqchilarning yordami havodek zarur.
“Islomiy davlat”ni yakson qilish rejasini arab mamlakatlari va Yevropadagi ittifoqchilar bilan birga tuzaylik”, - deydi u.
Senator Rend Pol safdoshlariga o’tmishdagi xatolarni eslatdi.
“Ko’pchilik Suriya prezidenti Bashar al-Assadni hokimiyatdan ag’darish tarafdori. Undan keyin nima bo’ladi? “Islomiy davlat” Suriyani butunlay bosib oladi”, - deydi Rend Pol.
AQShda terror xurujlarini qanday bartaraf etsa bo’ladi? Qanday strategiya samara beradi? Nyu Jersi shtati gubernatori Kris Kristi huquq-tartibot idoralariga ko’proq vakolat berishga chaqirdi.
“O’tmishda prokuror bo’lib ishlaganman. Terrorchilarga qarshi bir qancha ishlarni yutib chiqqanman. Oq uyga saylansam, bu tajriba qo’l keladi. Xavfsizlikni ta’minlaymiz”, - deydi Kristi.
Navbatdagi debat yanvar oyiga belgilangan. Fevral oyida esa saylov mavsumini Ayova shtati boshlab beradi.
