Jeymstaun ingliz mustamlakasiga aylanishidan o’nlab yil oldin, ispanlar Floridaning bir burchagida aholi punkti yaratgan edi. Sent-Ogastin AQShdagi eng qadimgi shahar deya tilga olinadi, ammo ko’pchilik bu joy haqida eshitmagan.
Qo’shma Shtatlardagi eng qadimgi shahar maqomiga ega bo’lsa-da, Sent-Ogastin tarix darslarida kamdan-kam tilga olinadi.
“Chunki Ispaniya mustamlakachilik tarixi haqida gap ketyapti. Ba’zilar buni anglotsentrizm deb biladi”, - deydi shahar meri Nensi Sayks-Klayn.
“Uzoq vaqt davomida Sent-Ogastin va Florida Ispaniya imperiyasining bir qismi bo’lgan”, - deydi tarix professori Tomas Grem.
Sent-Ogastin 1821-yilga boribgina AQSh tarkibiga qo’shilgan, ya’ni Ispaniya mustamlakasiga aylanganidan bir necha asr o’tib.
Kastiyo de San Markos, shaharning eng qadimgi inshooti, 1672-yilda Britaniya hujumlaridan himoya maqsadida qurilgan.
“Sent-Ogastinni olsangiz, Florida hududi sizniki edi”, - deydi ekskursiyalar yetakchisi Kris Leveret.
Ispanlar 1742-yilda qurgan Matanzas forti esa shaharning orqa qismini himoya qilish uchun edi.
“Kutilmaganda kemalar kirmasligi uchun”, - deydi suhbatdosh.
Har ikki qal’a sayyohlar bilan gavjum, shahar turizmdan yaxshigina daromad qiladi. 2021-yilning iyulidan 2022-yilning iyuniga qadar Sent-Ogestinga 3 million odam tashrif buyurgan. Aksariyat sayyohlar bir kunlik ekskursiyaga keladi.
“Madaniy mehmonlar ko’proq kelishini, shahrimizda uzoqroq qolib, tariximizni o’rganishini xohlaymiz”, - deydi mer.
Buni ham ko'ring Vilyamsburg - yangi dunyoga darvoza bo'lgan shaharAsl binolarning aksariyati buzilib ketgan. Biroq an’anaviy ispancha uslubdagi plaza va o’ziga xos tarzda loyihalashtirilgan ko’chalar mahalliy bo’lmagan ilk aholi ta’siridan darak berib turadi.
“Qadimgi Sent-Ogastindan tor ko’chalar, kichik kvartallar qolgan”, - deydi professor Grem.
Shahar maydonini o’rab tugan binolar Sent-Ogastin gullab-yashnagan davrlarni eslatadi. 1870-yillarda Genri Flagler ismli sanoatchi uchta hashamatli mehmonxona qurgan.
“Badavlat shimolliklar Sent-Ogastinda yanvar oyida ham quyosh charaqlab turishini Flagler bilgan”, - deydi Grem.
Biroq Ogastinga boylar qatnashi uzoqqa cho’zilmadi. 20 yil o’tmay Floridaning Palm-Bich shahri yanada yaxshiroq ob-havosi bilan boylarni o’ziga jalb etgan. Bugun Flagler qurgan mehmonxonalardan bittasi ishlab turibdi. Ikkinchisida shahar hokimiyati joylashgan, uchinchisi kollejga aylangan.
Amerikaning eng qadimgi shahri nihoyat e’tirofga sazovor bo’ladimi?
“Sent-Ogastin ham, Florida ham uzoq payt e’tibordan chetda bo’lgan, ammo so’nggi payt vaziyat o’zgaryapti”, - deydi Grem.
Tashkil etilganidan asrlar o’tib, bu tarixiy shahar kattaroq auditoriya tomonidan kash etilishini kutmoqda.