To'qqiz tashkilot bir ovozdan 8-dekabr, Konstitutsiya kuni, munosabati bilan barcha siyosiy mahbuslar shartsiz ravishda ozod etilsin degan talabni qo'ymoqda.
O'zbekiston hukumati islohotlar jadal deya bong urar ekan, isbotlasin buni, deyiladi bugun chiqqan bayonotda.
Chaqiriq ortida inson huquqlari bo'yicha "Human Rights Watch", "Freedom Now", Jurnalistlarni himoya qiluvchi xalqaro qo'mita (CPJ), Markaziy Osiyo Inson huquqlari uyushmasi, Inson huquqlari uchun xalqaro hamkorlik, Inson huquqlari himoyasi uchun xalqaro uyushma "O'tyuraklar Klubi", PEN Amerika markazi, ACAT-Fransiya va Inson huquqlari xalqaro federatsiyasi turibdi.
“Tinch faoliyat olib borgan jurnalistlar, huquq himoyachilari, yozuvchilar, muxolifatchilar va diniy yetakchilar begunoh bo'lsa-da, qamoqda o'tiribdi",- deydi Stiv Sverdlov (Steve Swerdlow), "Human Rights Watch" tashkilotining mintaqa bo'yicha bosh mutaxassisi.
“Konstitutsiya kunida siyosiy mahbuslarga erkinlik berish - prezident Islom Karimov uchun o'z xalqi va xalqaro hamjamiyat oldida islohotlar tomon dadil qadam tashlayotganini isbotlash imkoniyatidir",- deydi Sverdlov.
Odatda bu bayram oldidan respublikada amnistiya e'lon qilinadi. Minglab insonlarning aybi va jazosidan kechiladi. Lekin siyosiy sabablar bilan qamalgan insonlar avf etilmaydi.
Qamoqdagi muxolifatchilar, huquq himoyachilari va jurnalistlar ko'p hollarda konstitutsion tuzumga tahdid solganlikda aybdor deb topilgan. Mahbuslar aybsiz ekanini da'vo qilsa-da, hukumat ularni kechirmaydi.
Huquq tashkilotlarining eslatishicha esa quyida nomi keltirilgan odamlar tuzumni tanqid qilgani, siyosiy va ijtimoiy erkinliklar talab qilgani uchun panjara ortiga tashlangan. Shu sabab ham ular siyosiy mahbuslardir.
Tanqidiy maqolalari bilan tanilgan jurnalist Jamshid Karimov, prezidentning jiyani, 2011-yilda qamoqdan chiqarilgan, ammo keyinchalik dom-daraksiz ketgan.
BMT maxsus guruhi shu yil chiqargan hisobotga ko'ra, O'zbekiston hukumati o'z fuqarolarini fundamental huquqlaridan foydalanishga uringani uchun jazolaydi va bu xalqaro qonun va majburiyatlarga ziddir.
Patrik Griffit, "Freedom Now" tashkiloti vakili, bugun chiqqan bayonotda shunday deydi:
“Xalqaro qonun va O'zbekiston bosh qomusi inson huquqlari, jumladan so'z va fikr erkinligi, uyushish va birlashish erkinligi hamda e'tiqod erkinligini kafolatlaydi".
“Konstitutsiyaning qadri bo'lsa, uzviy erkinliklaridan foydalangani uchun qamalgan insonlar darhol ozod etilsin",- deydi mutaxassis.
O'zbekistonda uch yil qamoqda o'tirib, G'arb bosimi ostida erkinlikka chiqqan, hozirda Fransiyada yashab, "O'tyuraklar klubi" degan huquq tashkilotini boshqarayotgan Mo'tabar Tojiboyeva ham bayonotga qo'shilgan faollardan.
Prezident Islom Karimov
Xalqaro tashkilotlar O'zbekiston qamoqxonalaridagi ahvol bilan tanishish imkoniyatiga ega emas. Bunga ruxsat berilmaydi.
Vaziyat og'ir deya G'arb davlatlarini ogohlikka, huquqqa ko'proq e'tibor berishga undab kelayotgan Tojiboyeva ham O'zbekiston hukumatini adolatli ekanini isbotlashga chaqirmoqda.
"Huquq himoyachilari, jurnalistlar, muxolifatchilar va diniy yetakchilar qattiq aziyat chekib kelmoqda. Yetar endi",- deydi u bayonotda.
Your browser doesn’t support HTML5
O'zbekiston, siyosiy mahbuslar, huquq/Navbahor Imamova
Your browser doesn’t support HTML5
Political prisoners in Uzbekistan, Steve Swerdlow, Human Rights Watch
