Yevropa Parlamenti shu kunlarda ittifoqning O'zbekiston bilan aloqalarini ko'rib chiqib, a'zo davlatlarga yangi ko'rsatmalar berdi. Xo'sh, respublikadagi islohotlarni quvvatlayotgan va hamkorlikni mustahkamlashga bel bog'lagan blok bu maqsadlariga qay tariqa erishmoqchi?
Yevropa Parlamenti a'zolari nazarida O'zbekiston to'g'ri yo'lda va davom etishi kerak. Oshkoralik, inson huquqlari va qonun ustuvorligi, iqtisodiy va siyosiy erkinliklar uchun yo'l ochilaverishi kerak, deyiladi Strasburgda qonunchilar bergan bayonotda. O'zaro manfaatlar tubida shu omillar yotadi va aynan ular asosida hamkorlik kengayishi lozim.
Yevroparlament a'zo davlatlarni O'zbekistonda siyosiy va demokratik islohotlar amalga oshirilsin, deya targ'ib qilishga chaqirmoqda. Adliya mustaqilligi, advokatlar erkinligi, mustaqil parlament, erkin saylovlar, inson huquqlari himoyasi, jinsiy erkinlik, imkoniyati cheklangan insonlarning manfaatlari, ozchilikdagi guruhlarning haq-huquqlari, matbuot erkinligi, xavfsizlik kuchlarining javogbarligi, qonun ustuvorligi, fuqaro jamiyati taraqqiyoti, qonunchilarning rolini oshirish - Yevropa Ittifoqi O'zbekistonda shu jabhalarda katta o'zgarishlar bo'lishini istaydi va respublikaga yordam ko'rsatishda shu yo'nalishlar dolzarb deb belgilanadi. Tuzum adolatga bosh egishini ko'rsatishi lozim - sud, adliya tizimi va huquq-tartibotda mas'uliyat va professionalizmni oshirish lozim.
Yevroparlament ko'rsatmasida iqtisodiy erkinlikni oshirish va biznes loyihalar samara berishini ta'minlashdagi vazifalar ham qayd etiladi. Biznes muhit va ish sharoitini yaxshilash, ma'muriy javobgarlikni oshirish, valyuta liberalizatsiyasi, qashshoqlikka qarshi kurash va iqtisodiy-ijtimoiy tafovutlarni bartaraf etish yo'lida hissa qo'shish ko'zda tutiladi.
O'zbekiston hukumatini huquq himoyachilarini hurmat qilish, xalqaro kuzatuvchilar va tashkilotlar bilan ishlash, ular bemalol faoliyat yurita olishi uchun zamin yaratib berish, tartib-qoidalarni osonlashtirish, muntazam muloqotni yo'lga qo'yish, qamoqxona va hibsxonalardagi vaziyatni yaxshilash, BMT va boshqa xalqaro organlarning tegishli qismlari bilan yaqindan ishlab, qiynoqlar, huquqbuzarlik va qonunbuzarlik hollariga qarshi real kurash olib borish yo'lida ham Yevropa Ittifoqi O'zbekistonga yordam ko'rsatishi kerak, deyiladi parlament ko'rsatmasida. Respublikada huquq bilan bog'liq ahvol qanday ekani haqida ishonchli va xolis ma'lumot to'planishi lozim.
Yevroparlament erkinlik va adolatga urg'u berar ekan, jurnalist va axborot vositalarining huquqlari, diniy huquqlar, erkin harakatlanish huquqi singari talablarni alohida qayd etib, har qanday sharoitda bu erkinliklar hurmat qilinishi zarurligi, ekstremizm yoki boshqa biror tahdidni ro'kach qilgan holda fuqarolarning huquqlari poymol etilmasligi lozimligini uqtiradi.
Muxolif fikrlar, tanqidiy materiallar, amaldagi siyosatni savolga tutish, illatlar va nozik masalalarni ko'tarib chiqqani uchun fuqarolarni jazolash xalqaro qonunlarga va mamlakat qonunlariga zid ekani yodda tutilishi zarur.
Majburiy mehnatga qarshi ko'rilayotgan chora-tadbirlarni, O'zbekistonning Xalqaro Mehnat Tashkiloti bilan yaqindan ishlayotganini Yevropa Ittifoqi quvvatlaydi va bu harakatlar kuchayib, mamlakat dalalari va boshqa joylarda odamlarni zo'rlab ishlatishga batamom chek qo'yiladi, degan umid kuchli.
O'zbekistondagi yangicha pasport va shaxsiy guvohnoma siyosatini ham o'rganib, ittifoqqa bu qanchalik ta'sir qilishi haqida tahlilnomalar so'ralmoqda. 2019-yildan boshlab blok fuqarolari O'zbekistonga vizasiz borishi mumkin.
Yevroparlament a'zo davlatlarni Qoraqalpog'iston va xususan Orolbo'yi aholisiga yordam berishga undamoqda.
Suv taqsimoti, chegara xavfsizligi, chegara osha tijorat, energetika va Afg'onistonda tinchlikka erishish harakatlarida ham blok faollikni oshirishi kerak, deyiladi parlament ko'rsatmasida.
Markaziy Osiyo yadro qurollaridan xoli hudud ekani olqishlanib, mintaqani toksik va radioaktiv chiqindilardan tozalash dasturlari davom etishi lozimligi aytiladi.
Mintaqada siyosiy va etnik mojarolarning oldini olish, qoradori savdosi, uyushgan jinoyatchilik, radikalizm va terrorizmga qarshi kurashda ham O'zbekiston muhim rol o'ynashi tan olinadi. Migratsiya va atrof-muhit muhofazasi bilan bog'liq masalalarda shunday.
Yevropa e'tiboridagi yana bir yo'nalish - korrupsiya, moliyaviy tovlamachilik va soliqdan qochish singari hollarga qarshi choralarni kuchaytirish.
O'zbekistonga moliyaviy yordam berishda ittifoqdagi sarmoya va taraqqiyot banklaridan foydalaniladi. O'zbekiston moliyaviy tizimlari global talab va me'yorlarga moslashishida madadga muhtoj.
Yevropa Ittifoqi O'zbekistonning Jahon Savdo Tashkilotiga kirishini quvvatlaydi va unga bu borada ko'maklashadi. Biznes muhitni yaxshilash, to'g'ridan-to'g'ri sarmoya jalb etishda yordamlashadi. Shuningdek, blok a'zolari O'zbekiston bilan xalqaro loyihalarda hamkorlik qilishga undalmoqda.
Prioritetlar sifatida belgilangan vazifalar: yuqorida qayd etilgan maqsadlarga erishish uchun O'zbekiston hukumati bilan izchil kelishib olish - blok sifatida hamda a'zo davlatlar alohida. Blok 1999-yildan beri O'zbekiston bilan bunday kelishuvga erishmagan.
Hukumat, nohukumat sektor va biznes-tijorat - barcha jabhalarda hamkorlikni jadallashtirish uchun zarur mexanizmlar ishlab chiqish zarur. Bu esa O'zbekiston bilan serqirra muloqot taqozo etadi.
Alohida e'tibor parlamentlararo munosabatlarni kuchaytirish, davlat rahbarlari orasidagi dialog, tashqi ishlar, idoraviy aloqalarni mustahkamlashga qaratilishi kutilmoqda.
Yevroparlament ko'rsatmalarida eng ko'p tilga olinadigan yo'nalish demokratik islohotlar va inson huquqlari himoyasi. Bu esa Yevropa Ittifoqi O'zbekiston bilan rishtalarda nimani ustun qo'yayotganidan darak beradi. Biroq tahlilchilar hozircha bu ko'rsatmalar asosan qog'ozda ekanini eslatadi.
Amalda bu tashabbuslar qanday aks etadi? Yevropa rasmiylari va diplomatlari qanday taktikalarni qo'llagan holda O'zbekiston bilan til topishadi? O'tmishdagi xatolardan qanchalik saboq olinadi? Toshkent nima istaydi? O'zbekiston o'z manfaatlarini qanday tushuntirib, nimani olg'a suradi? Hamkorlik samarasini mana shu omillar belgilaydi.
Prezident Shavkat Mirziyoyev va uning ma'muriyati uchun islohotlar amaliyoti oliy vazifa. Yevropa Parlamenti, Yevropa Ittifoqi va uning a'zolari Mirziyoyev olg'a surgan dasturlarni olqishlab keladi. Konkret hissa qo'shish payti keldi, deydi Strasburg va Bryusseldagi qonunchilar.
Facebook Forum