“Barcha yo’llar Qrimga eltadi” tadbiri Rossiya zulmiga uchragan ikki xalq - ukrainlar va qrim-tatarlarni Nyu-Yorkdagi Ukraina milliy uyida bir davraga to’pladi.
“Go’zal Qrim!” xalq qo’shig’i qrim-tatarlarning vatanidan ancha olisda, Nyu-Yorkda, Manxettendagi Ukrain milliy uyida yangramoqda.
“Tadbir “Barcha yo’llar Qrimga eltadi” deb nomlanadi. U Zarema va Zera g’oyasi. G’oya mazmuni - Ukraina urushi 2014-yil Qrim okkupatsiyasidan boshlangan”, - deydi Marina Prixodko.
Zera va Zarema Mustafayevalar Nyu-Yorkda yashaydi. Qrim ularning tarixiy vatani. Ular O’zbekistonga deportatsiya qilingan qrim-tatar oilasida tug’ilib voyaga yetgan. Bu ikki faol nazarida Ukrainadagi bugungi urush - jahon hamjamiyati to’layotgan navbatdagi badal.
“Tarixiy haqiqat bu. Vaziyat ikkinchi marta takrorlanyapti. Birinchi bor Qrimni 1783-yil bosib olishganda jamoatchilik sukut saqlagan. 2014-yil vaziyat yana takrorlandi, jamoatchilik jim turdi. Bugungi ko’rayotganlarimiz shuning oqibati”, - deydi Mustafayeva.
Opa-singillar Ukrainadagi urushdan tashqari Qrim xalqi sinovlariga jahon hamjamiyatining, hech bo’lmasa o’z atrofidagi odamlarning e’tiborini qaratmoqchi. Shu maqsadda ular qrim-tatar jamg’armasini tuzgan, ilm va siyosat arboblari, jamoat tashkilotlari bilan aloqalar o’rnatgan.
“Namoyishlarga chiqardik, hayqirgimiz kelardi. Gapirishni istaganmiz. Hayqirganmiz ham, ammo hech kim bizni eshitmagan. Shuning uchun bu biz uchun “mana ko’ring, Rossiya nafaqat Ukraina, balki barcha kichik xalqlarga qarshi nimalar qilyapti deyishimizga bir imkoniyat”, - deydi Zarema.
Muammoni ular 2014-yildan ancha oldinroq anglagani, shundan beri harakatda ekanini bot-bot takrorlaydi.
“Barcha yo’llar Qrimga eltadi” madaniyat kechasi Rossiya zulmiga uchragan ikki xalq vakillarini Nyu-Yorkda Ukraina milliy uyi tomi ostida yig’di. Bunda ma’no ko’p, deydi ishtirokchilar.
“Asrlar davomida birga yashab kelib, Rossiya agressiyasidan birga aziyat chekyapmiz”, - deya tushuntiradi Vsevolod Mirniy.
Nyu-Yorkdagi qrim-tatar jamiyati faoli, “Qrim afsonasi” ansambli rahbari Dinara Faizova Ukraina milliy uyi sahnasida milliy san’ati va madaniyatini jamoatchilikka namoyish etish imkoniyati paydo bo’lganidan mamnun.
Qrim-tatarlar jamoasining Nyu-Yorkdagi binosi ta’miri hali tugamagan, ona vatanida esa xalqi Rossiya zulmidan sarson-sargardon.
“Milliy taom va liboslarimiz, keramikamiz, kartinalarimizni olib kelganmiz. Bugun bu yerda qrim-tatarlar san’ati va madaniyati bir joyda jam bo’lgan”, - deydi Dinara Faizova.
Opa-singil Mustafayevalar amerikaliklar qrim-tatarlar va ularning kechinmalari haqida ko’proq bilishini istaydi.
“Bu tadbir ham ukrainlar, ham amerikaliklar uchun. Shuning uchun barchasi ingliz tilida. Istaymizki, Amerikada taqdirimiz, qrim-tatarlar to’g’risida imkon qadar ko’proq odam bilsin”, - deydi Zera.
“Qrim-tatarlarni juda hurmat qilaman. Ular geografik va madaniy jihatdan har doim Ukrainaning bir qismi bo’lgan. Ular ham hozirgi Ukraina xalqi kabi rus imperiyasi genotsidiga uchragan bir xalq. Mana shu ham ukrain va qrim-tatar xalqlari uchun umumiy bir dard”, - deydi tadbirda ishtirok etgan Alis Juravel.
Tadbir yakunida jamiyat yosh a’zosi Ahtem Esatov va “Qrim afsonasi” ansambli ijrosida “Go’zal Qrim” qo’shig’i yangradi. Ansambl rahbariga ko’ra, qo’shiq O’zbekistonda yaralgan va unda millat qalbidagi dard kuylanadi.
“Bu fusunkor Qrim haqidagi qo’shiq. Unda deportatsiya qilingan bizning xalq har doim o’z vataniga talpinib yashagani kuylanadi. Bu qo’shiq xalq deportatsiya qilingan bir zamonda yaralgan”, - deya tushuntiradi suhbatdosh.
