Kongressmen Den Berton "Amerika Ovozi" bilan suhbatda
Kongressmen Berton: Markaziy Osiyoga nisbatan loqaydlik AQSh uchun katta xato bo'ladi
Yaqinda O’zbekiston, Tojikiston, Qirg’iziston va Qozog’istonda bo’lib qaytgan respublikachi kongressmen Den Berton (Dan Burton) fikricha, Markaziy Osiyoga nisbatan amaldagi siyosat samara bermoqda, lekin hamkorlikni muvozanatlash kerak. Ya’ni, deydi u, sheriklik asosan Afg’onistonga bog’lanib qolmasligi, boshqa sohalar, jumladan iqtisod va sarmoya, huquq va demokratiya targ’iboti, ta’lim va madaniy aloqalarga ham e’tiborni oshirish kerak.
Amerika Ovozi: Amerika Afg’oniston deb Markaziy Osiyoning avtoritar rahbarlari, diktatorlik tuzumlari bilan apoq-chapoq, oddiy xalq dardi Vashingtonga bir tiyin degan tanqidga nima deysiz?
Kongressmen Berton: “Albatta dunyoning istagan nuqtasida muammo bor. Markaziy Osiyo bag’oyat muhim mintaqa. Qozog’iston, O’zbekiston, Tojikiston va Qirg’iziston prezidentlari bilan uchrashgach, shunga iymonim komil bo’ldiki, Markaziy Osiyoga nisbatan faol siyosat yuritishdan manfaatdormiz. Birinchidan, bu mintaqa tezlikda o’sayapti va nazarimda, taraqqiy ham etayapti. Bunga safarim davomida guvoh bo’ldim. Ko’p narsani o’rgandik. Kongress delegatsiyasini juda iliq kutib olishdi. Amerika biznes va sanoatlari uchun imkoniyatlar katta. Bilaman, uzoq yillardan beri hokimiyat o’zgarmagan, liderlar anchadan beri o’tiribdi. Lekin ular biz bilan ochiq muloqot qilishdi. Bu tuzumlar, hukumat strukturasi bizga ma’qul bo’lmasligi mumkin, lekin ular biz bilan ishlamoqchi bo’lsa, bizning kompaniyalarimiz sarmoya kiritishini istasa, ular bilan hamkorlik qilishimiz kerak. Bu bilan mintaqada ijobiy o’zgarishlar bo’lishiga, oshkoralik sari, demokratik taraqqiyot va inson huquqlari e’zozlanishiga o’z hissamizni qo’shamiz.
Amerika Ovozi: Siz “muvozanatli aloqa” deb bong urayapsiz, lekin bunga qanday erishish mumkin? Hozirgi sheriklik ko’proq Afg’oniston bilan bog’liqligi sir emas.
Kongressmen Berton: “Afg’oniston butun mintaqa uchun katta muammo. Afg’oniston Tolibon yoki al-Qoida qo’liga o’tsa va Pokistonda ham vaziyat shunga yaqinlashsa, butun mintaqa tahdid ostida qoladi. Shu sabab biz, Amerika, barqarorlikni saqlashga harakat qilishimiz, bu borada hukumatlar bilan ishlashimiz kerak. Afg’onistondagi muammolar hammaga ayon. Qo’shni mintaqada Qozog’iston va O’zbekiston singari davlatlar kelajakdan xavotirda. Shu bois AQSh hamkorlikni kengaytirishi zarur, xoh biznes, xoh harbiy sohada bo’lsin”.
Amerika Ovozi: Markaziy Osiyoning to’rt davlatiga borganingizda, asosan, rahbarlar va qonunchilar bilan uchrashdingiz. Fuqaro jamiyati a’zolari va faollar, nohukumat tashkilotlarning vakillari bilan nima uchun muloqot qilmadingiz?
Markaziy Osiyodagi rolimizni oshirish kerak, deydi AQSh kongressmeni
Kongressmen Berton: “Biz imkon qadar bu mamlakatlar bilan yaqindan tanishishga harakat qildik. Yetakchi biznesmenlar, siyosiy rahbarlar va parlamentlarning a’zolari bilan uchrashdik. Vaqtga qarab, jamoatchi faollar bilan ham ko’rishdik. Afsuski, vaqt juda oz edi. 8-9 kun ichida 6 davlatda (Markaziy Osiyoda to’rt va Yevropada ikki) bo’ldik. Juda ko’p odamlar bilan muloqot qilishni xohlar edik, ammo fursat yetmadi”.
Kapitoliy, AQSh Kongressi joylashgan bino (Suratni kattalashtirish mumkin)
Amerika Ovozi: Amerika erkinlik elchisi bo’lib qolishi kerak deyapsiz. Kongress, xususan, siz a’zo qo’mita, siz rais quyi qo’mita mintaqada inson huquqlari va demokratiya targ’ibotini oshirish uchun nima qilmoqda?
Kongressmen Berton: “Biz bu mamlakatlar bilan yaqindan muloqot qilishimiz, hamkorlikni kengaytirishimiz va ular bilan huquq va erkinlik, demokratiya xususida ko’proq gaplashishimiz zarur. Rahbarlar bilan fikr almashib, bir-birimizni yaxshiroq bila boshlasak, bora-bora bu ijobiy natija beradi. Bu mintaqaga nisbatan loqaydlik eng katta xato bo’ladi. Bu tezlikda o’sayotgan mintaqa. Xitoy va Rossiya o’z ta’sir kuchini mustahkamlashga harakat qilmoqda. Qo’shma Shtatlar qo’l qovushtirib o’tirsa, ulkan imkoniyatlarni boy beramiz”.
Navbahor Imamova - "Amerika Ovozi" teleradiosining yetakchi multimedia jurnalisti. "Amerika Manzaralari" turkumidagi teledasturlar muallifi. Ko'rsatuvlar taqdim etish bilan birga prodyuser, muxbir va muharrir. O'zbekistonda akkreditatsiyadan o'tgan yagona amerikalik jurnalist. "Amerika Ovozi"da 2002-yildan beri ishlaydi. Jurnalistik faoliyatini 1996-yilda O'zbekiston radiosining "Xalqaro hayot" redaksiyasida boshlagan. Jahon Tillar Universiteti Xalqaro jurnalistika fakultetida dars bergan. Ommaviy axborot vositalari bo'yicha bakalavrlikni Hindistonning Maysur Universitetidan (University of Mysore), magistrlikni esa AQShning Bol Davlat Universitetidan (Ball State University) olgan. Shuningdek, Garvard Universitetidan (Harvard University) davlat boshqaruvi va liderlik bo'yicha magistrlik diplomiga ega. Jurnalistik va ilmiy materiallari qator xalqaro manbalarda chop etilgan. Amerikaning nufuzli universitetlari va tahlil markazlarida so'zlab, ma'ruzalar o'qib keladi. "Amerika Ovozi" oltin medali sohibi. Tashkilotda gender va jurnalistika bo'yicha kengash raisi. Toshkent viloyati Bo'stonliq tumani Qo'shqo'rg'on qishlog'ida ziyoli oilasida ulg'aygan.
Navbahor Imamova is a prominent Uzbek journalist at the Voice of America. As anchor, reporter, multimedia editor and producer, she has covered Central Asia and the U.S. for more than 20 years on TV, radio and online. Since 2018, she has also been reporting from inside Uzbekistan as the first-ever U.S.-based accredited correspondent in the country. During 2016-2017, she was a prestigious Edward S. Mason Fellow in public policy and management, while earning her Mid-Career Master in Public Administration at Harvard University’s John F. Kennedy School of Government. Navbahor played a pivotal role in the launch of Uzbek television programming at VOA in 2003, and has since presented more than 1000 editions of the flagship weekly show, “Amerika Manzaralari” (Exploring America), which covers American foreign policy focusing on Washington’s relations with Central Asia, as well as life and politics in the U.S. She speaks frequently on regional issues in Central Asia, as well as Uzbek politics and society, for policy, academic, and popular audiences. Her analytical pieces have been published in leading academic and news outlets including Foreign Policy, The National Interest, and the Atlantic. Navbahor also is the founding President of the VOA Women’s Caucus. She began her career at Uzbekistan’s state broadcasting company in Tashkent. She holds a Bachelor of Arts in journalism and mass communication from the University of Mysore, India and a Master of Arts in journalism from Ball State University, Indiana.
