Demokrat Adam Smit deyarli 30 yildan beri AQSh Kongressining a'zosi. Vashington shtatidan saylangan qonunchi siyosatshunoslik va huquqshunoslik sohalarida oliy ta'lim olgan. Har ikki yilda Vakillar palatasiga qayta saylanib, shuhrat qozongan. 2019-2023 yillarda palataning Qurolli kuchlar bo'yicha qo'mitasiga raislik qilgan. Respublikachilar ko'pchilik o'rinlarni egallagach, qo'mita raisligi ham bu partiya vakiliga o'tdi. Kongressmen Mayk Rojers hozirda uni boshqaradi.
Rojers va Smit - mudofaa va xavfsizlik masalalari borasida Kongressda eng yuqori o'rinlarni egallagan qonunchilar. Yaqinda ular Turkiya, Saudiya Arabistoni va O'zbekistonga safar qilishdi. "Amerika Ovozi" bilan suhbatda kongressmen Smit Toshkentga tashrifi xususida so'zlab, O'zbekiston bilan bugungi aloqalar va Markaziy Osiyodagi maqsad va manfaatlarni tushuntirdi.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Kongressmen Smit, biz bilan suhbatlashishga band ish jadvalingizdan vaqt topganingiz uchun tashakkur.
Kongressmen Smit: Sizga ham rahmat.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Kapitoliyda har kuni ham Markaziy Osiyoni muhokama qilmaymiz. Hamkasblaringizning ko'pi mintaqa haqida og'iz ochmaydi, chunki yo uni bilishmaydi yoki anchadan beri regionga doir masalalarga e'tibor qaratishmagan. Siz bunga azm etganingiz tahsinga sazovor. Qadrlaymiz buni. Yaqinda O'zbekistonda bo'ldingiz.
Kongressmen Smit: Shunday.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Yuqori darajada uchrashuvlar, muhokamalar ... jumladan Prezident Shavkat Mirziyoyev bilan muloqot qildingiz. Nima haqda gaplashdingiz? Muddao nima edi?
Kongressmen Smit: Bu aslida dunyo bo'ylab aloqalarni yaxshilash uchun qilingan safarlardan biri. Avvalo, maqsadimiz tinchlik va barqarorlik. Sovet davri tugaganidan beri Markaziy Osiyo yangi bir pallada, yangi reallikda, nazarimizda. Iqtisodni rivojlantirish payida, xorij bilan rishtalarni mustahkamlashga intilmoqda.
Qolaversa, biz Rossiya va Xitoy bilan ham raqobatdamiz. Qanday tushuntirsam ekan: tinchroq va farovonroq yashashimiz uchun bizga sheriklar va ittifoqchilar kerak. Bu davlatlar ham biz bilan yaqinlikdan manfaatdor. Shuning ustida ishlayapmiz. Qayerda bo'lmasin, dunyo bilan oldi-berdini kuchaytirishni istaymiz.
Yana bir masala: Rossiyaning Ukrainada qilayotgan ishlaridan xavotirdamiz. Xitoyning Tayvan va Filippindagi ishlaridan xavotirdamiz. Do'stlar va sheriklarimizga shularni ham tushuntirayapmiz. Bizning ham ularga yordamimiz tegadi, albatta.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Markaziy Osiyoga ilk safaringiz bo'ldi bu, shundaymi?
Kongressmen Smit: Markaziy Osiyo deganda qay davlatlarni nazarda tutayotganingizga bog'liq.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Afg'oniston ham hozir kiradi unga.
Kongressmen Smit: Afg'oniston va Pokistonda o'tgan 15 yilda ko'p marta bo'ldim. Hindistonda ham ikki marta bo'lganman. Lekin nintaqada ulardan boshqa davlatga ilk marta bordim.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Qurolli kuchlar bo'yicha qo'mita raisi sifatida, endilikda u yerdagi eng yuqori o'rindagi demokrat sifatida Markaziy Osiyo bilan anchadan beri tanishsiz.
Kongressmen Smit: Xuddi shunday.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Davlat departamenti va Pentagondan tez-tez eshitamiz: kontrterrorizm mintaqada siz uchun prioritetlardan biri. Bu nima degani? Ya'ni Markaziy Osiyo bilan terrorizmga qarshi kurashish deganda nimani nazarda tutasiz?
Kongressmen Smit: Kontrterrorizm, shubhasiz, biz uchun birlamchi yo'nalishlardan, shuningdek, Xitoy va Rossiya ta'siriga nisbatan chora ko'rish. "Islomiy davlat" tahdidi hamon mavjud. Rossiyadagi terror xuruji, masalan, bilasiz, bu guruhga borib taqalmoqda va aytishlaricha, Tojikistonga. Radikalizm hamon katta muammo.
O'zbekiston ham buni biladi va tahdidlarni tushunadi. Afg'onistondagi vaziyatdan ham ko'zini uzmayapti. Afg'onistondagi ekstremist elementlarni aniqlash va u yerdan kelayotgan tahdidni bartaraf etishda O'zbekiston biz bilan hamkorlik qila oladi. Terorizm va radikalizm, egri mafkuralarga qarshi birgalikda chora ko'rishdan manfaatdormiz. Moskvadagi kabi xurujlar qilgan terroristlar yetishib chiqmasligini ta'minlashimiz kerak.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Toshkent Tolibon bilan aloqani mahkamlab borayotganini ta'kidlab keladi. Mintaqadagi biror davlat, xalqaro hamjamiyatning boshqa a'zolari kabi Tolibonni Afg'onistonning yangi hukumati deb tan olmagan. Ammo o'zaro manfaatlardan kelib chiqqan holda Afg'oniston bilan ishlayapti. O'zbekiston Afg'oniston xalqiga yordamni oshirish kerak deya undab kelmoqda. Buning uchun o'z hududi va logistik imkoniyatlarini taklif qilmoqda. Biroq biz mana Vashingtondagi kayfiyatni, AQSh tashqi siyosatini yoritib, shunga guvohmizki, Afg'oniston hozirga kelib siz uchun prioritet emas. Siz qanday fikrdasiz? AQSh Markaziy Osiyo davlatlari bilan hamkorikda Afg'onistonga qanday va qanchalik ko'mak ko'rsata oladi?
Kongressmen Smit: Birinchidan, Afg'oniston endi prioritet emas, demagan bo'lardim. Tolibon, bizning nazarimizda al-Qoida bilan bir yoqadan bosh chiqargan tomon. Al-Qoida hamon mintaqada faol. "Islomiy davlat" ham faol. Tolibon u bilan olishmoqda, xususan "Islomiy davlat - Xuroson" bilan.
Shu sabablarga ko'ra, biz hamon u yerga diqqat qaratayapmiz. Farqi shundaki, biz endi u yerda emasmiz. Oldingidek yaqindan kuzata olmasligimiz mumkin. Sheriklarga tayanamiz.
Lekin siz yana bir ahamiyatli jihatini tilga oldingiz - O'zbekiston manfaatlarini. O'zbekistonga bormagunimcha, okeanlardan ikki marotaba uzoq davlat degan narsani eshitmagan edim. O'zbekiston va Lixtenshteyn shunday mamlakatlar ekan. Lixtenshteyn u qadar xavotirlanmasa bo'ladi. Biroq O'zbekiston uchun dengizga chiqish muhim. Mintaqa atrofidagi davlatlar bizning sanksiyalarimiz ostida - Rossiya, Xitoy, Eron va Afg'oniston. O'zbekiston kabi davlatlar esa iqtisodiy jihatdan o'sishni xohlaydi. Shunday murakkab shartlar ichida farovonlikka intilmoqda. Biz buni hisobga olishimiz kerak. O'zbekistonga qanday yordam bera olamiz, deb o'ylashimiz lozim.
Siz bilsangiz kerak, O'zbekiston portlarga chiqmoqchi, Afg'oniston orqali temir yo'llar xohlaydi. Afg'oniston sanksiyalarimiz ostida ekan, biz O'zbekistonga qanday ko'maklashamiz?
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Demak, siz va safdoshlaringiz shu masalalar ustida bosh qotirayapsiz, shundaymi?
Kongressmen Smit: Xuddi shunday va bir narsani anglab yetganmiz, biz sheriklarsiz dunyoni boshqara olmaymiz. O'z manfaatlarimizni ular bilan birgalikda himoya qilamiz. Shu kungacha iqtisodiy qudratimizga tayanib keldik. U orqali boshqalarga ta'sirimizni o'tkazdik. Bizga ma'qul bo'lmagan qadamlar tashlashganida iqtisodiy vositalardan foydalandik. Ayni damda biz Rossiyaga nisbatan shunday siyosat olib borayapmiz.
Biroq Eron, Rossiya va Xitoy muqobil tizimlar bilan chiqib, o'zlarini bizning iqtisodiy ta'sirimizdan himoya qilishmoqda. BRICS - Braziliya, Rossiya, Hindiston, Xitoy va boshqalar - birgalikda o'z modelini yaratmoqda. Bu bizni sergak torttirishi kerak. Biz ham yangicha fikrlamasak, davlatlar boshqalarga qo'shiladi, chunki muqobil tizimlar bor. Biz strategik jihatdan ogoh bo'lishimiz zarur. Mustahkam rishtalar o'rnatib, sheriklarimizning manfaatlarini ham nazarda tutgan holda siyosat olib borishimiz kerak.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": AQShga nisbatan mintaqada eng ko'p yangraydigan tanqidlardan biri shuki, Rossiya va Xitoy singari konkret sarmoya kiritmaysiz. Diplomatiyangiz jadal bo'lishi mumkin, texnik yordam ko'rsatarsiz, xalqaro moliyaviy institutlar orqali ko'maklasharsiz, ammo infratuzilmalar barpo etmaysiz.
Markaziy Osiyoning konkret zaruratlari yo'lida konkret ishlar qilmaysiz. Mintaqaviy bog'lanish kerak deysiz, lekin Afg'oniston orqali Pokiston portlariga yetish hozirgi sharoitda juda qiyin. Siz bu reallikda o'ziga xos rol o'ynay olasizmi, qanday qilib?
Kongressmen Smit: Xavfsizlikni ta'minlashda sheriklik qila olamiz. Ularga zarur vositalarni bera olamiz, treningdan o'tkazamiz. Bizning Jahon banki va Xalqaro valyuta fondi orqali beradigan yordamimiz ham salmoqli.
Yana bir masala - O'zbekiston hali ham bizning Jekson Vanik cheklovlarimiz ostida. Amalda ularni qo'llamaymiz, istisno tarzida, ammo Sovet davridan qolgan qonunlarimizni yangilashimiz zarur. Rossiyaga nisbatan olib tashlangan cheklovlar O'zbekistonga nisbatan rasman hamon bor. O'zbekistonni undan xalos qilishimiz kerak.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Siz bunday o'zgarishlarga undab kelayapsiz, shundaymi?
Kongressmen Smit: Xuddi shunday.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Afg'onistonga biroz qaytsak. Ishonchim komil, Afg'oniston atrofidagi davlatlarning unga nisbatan siyosati va harakatlarini kuzatib kelayapsiz. AQSh Afg'onistonda biror qurolli guruhni quvvatlamayapti, shundaymi?
Kongressmen Smit: To'g'ri.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Lekin Tojikiston quvvatlayapti, shimoldagi Milliy muxolifat frontini. Bunga siz qanday qaraysiz? Vaziyatni murakkablashtiradigan holatmi bu?
Kongressmen Smit: Butun mintaqa murakkab aslida. Men bu borada chuqur bilmayman. Pokiston ham shunday murakkablik ichida ekani ma'lum. Afg'oniston bilan aloqador guruhlar u yerda yuradi, xususan Pokiston hududida terrorizm bilan mashg'ul guruhlar.
Pokiston ulardan qutulishga urinadi. Lekin ahvol og'ir. Amerika mintaqada faolroq bo'lmasa, biz ham manzarani tushunishga qiynalamiz. Biror narsa qila olishimiz uchun, aniq bir pozitsiyaga ega bo'la olishimiz uchun ham rolimizni boy bermasligimiz kerak.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": AQSh Markaziy Osiyo davlatlarining chegarachilarini treninglardan o'tkazib keladi. Turli dasturlaringiz, harbiy hamkorligingiz bor. Afg'oniston bilan chegaradosh O'zbekiston, Tojikiston va Turkmaniston, xususan, xavfsizlik bo'yicha azaldan sizga sherik. Siz Tojikiston xavfsizlik kuchlarining ham malakasini oshirasiz. Tojkiston-Afg'oniston chegarasida esa Tolibonga qarshi bo'lgan afg'on qurolli to'dalari yuribdi. Siz bunga qanday qaraysiz? Muammo emasmi bu, siz uchun?
Kongressmen Smit : Vaziyatni murakkablashtirishi aniq, shubhasiz. Zarurat va xavotirlar orasida muvozanatni topib, siyosat yuritishga majburmiz.
Biz uchun mintaqada hozirgi birlamchi muammo - "Islomiy davlat - Xuroson", al-Qoida va Afg'onistonda terrorchilar nima qilayotgani va mamlakatni ulardan tozalash. Bunda bizga O'zbekiston va Tojikistondek sheriklar kerak, toki terrorchilarni ko'zdan qochirmaylik. Shunday ekan, javobim, ha, hozirgi manzara biz uchun muammoli.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Mintaqaga xavfsizlik borasida beradigan yordamingiz AQSh Afg'onistondan chiqib ketganidan beri qanchalik o'zgardi?
Kongressmen Smit : U qadar o'zgarmadi. Biz yordamni oshirish harakatidamiz, chunki mintaqada bizga sheriklar kerak. Lekin hamkorligimiz kengaygani ham yo'q va bu borada xavotirlar bor. Afg'onistondagi terror tahdidini bevosita nazorat qilish uchun sherik yo'q hozir bizda.
O'zbekiston bilan hamkorlikni oshirishga urinayapmiz. Tojikistonga borganim yo'q, bilasiz. Shu bois u haqda biror narsa deya olmayman. Lekin Pokiston bilan ham bu jihatdan muloqotni yangilayapmiz.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Rossiya mediasi azaldan AQSh Markaziy Osiyoda baza ochishga urinayapti, degan gaplarni tarqatib keladi. Amerika rasmiylari buni inkor etadi.
Kongressmen Smit: To'g'ri, bunday harakatlar yo'q. Bizga sheriklar zarur, u yerda harbiy inshoot izlamayapmiz.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Sherik deganda siz kontrterrorizm bo'yicha hamkorlar deyapsiz, shundaymi? Masalan, davlatlarning ustidan harbiy parvozlar qila olish.
Kongressmen Smit: Ha, shunday huquqqa ega bo'lish, shuningdek, razvedka hamkorligini yo'lga qo'yish. Bulardan manfaatdormiz.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": O'zbekistonga borib kelganingizdan keyin bergan bayonotingizda qator manfaat va maqsadlarni sanab o'tgansiz, jumladan terrorizmga qarshi kurash, inson huquqlari himoyasi, islohotlarni quvvatlash va regional birdamlikda yordamlashish. .
Siz inson huquqlari haqida bot-bot gapirasiz, o'z shtatingizda, qolaversa AQSh tashqi siyosatiga kelganda. Prezident Bayden diktatorlarni, avtokratik rejimlarni qoralab keladi.
Lekin Markaziy Osiyoga qarasangiz, u - shunday tuzumlar makoni. Korrupsiyalashgan, nepotistik, avtokratik tuzumlar. Davlat departamenti va boshqa tashkilotlar bergan so'nggi hisobotlarga qarang, bu hukumatlar - yirik huquqbuzarlar. Ularga nisbatan siyosatni belgilashda bu omillarni qanchalik inobatga olasiz?
Kongressmen Smit: Bu - butun dunyodagi fundamental muammo. Boshqaruv - o'gir ish. Biz har bir muhitni kontrol qila olmaymiz. O'zbekiston qanday boshqarilishini biz belgilay olmaymiz. O'tgan 25-30 yil ichida olgan eng yirik saboqlarimizdan biri shuki, nazarimda, tuzumlarni yangilashga harakat qilish to'g'ri emas. Hukumatlarga qarab, boshqacha boshqarish kerak deb o'ylashimiz mumkin, ammo bu bizning qo'limizda emas.
Yaqin Sharq bunga yaqqol misol ... Birlashgan Arab Amirliklari va Saudiya Arabistoni, masalan, biz uchun muhim davlatlar. Biror davlatga qarab, unda inson huquqlari buzilmaydi, deya olamizmi? Biz bu davlatlar bilan shunday ishlash yo'lini topaylikki, ularga ijobiy qadamlar tashlashi uchun yordamlashaylik, ular to'g'ri yo'ldan borsin.
Biz ulardagi huquqbuzarlik va qonunbuzarliklarga ko'z yummaymiz, bilamiz holatni. Lekin sizda saylov erkin va adolatli o'tmadi, endi siz bilan ishlamaymiz, deya olmaymiz. Biz raqobatdamiz. Ular Xitoy va Eronga ergashishi mumkin, balki hatto Shimoliy Koreya yo'lidan borishi mumkin. Shunday ekan, biz nima qila olamiz deb o'ylashimiz, realistik yondashishimiz kerak.
Bir do'stim Kambodja haqida bir gap aytgan edi, hech esimdan chiqmaydi: AQSh biz Xitoy bilan emas, u bilan bo'lishimizni xohlaydi. Lekin Xitoy bilan bo'lish bizga sarmoya olib keladi, u bizni koyimaydi, salbiy baholamaydi. Siz bilan bo'lish bizga hech qanday moddiy naf keltirmaydi, faqat baholash bilan bandsiz.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Bunday gaplarni siz Amerika haqida Markaziy Osiyoda ham eshitasiz.
Kongressmen Smit: Xuddi shunday. Qonun ustuvor bo'lishi kerak, boshqaruv adolatli bo'lishi kerak, bu aniq. O'zimiz ham so'nggi saylovdan keyin to'polonlarni boshdan kechirdik. Demokatiya juda qiyin ish. Xavfsizlikni ta'minlash o'ta og'ir vazifa. Biz davlatlar bilan til topisha olishimiz zarur, ularni chetga surmasdan.
G'arbiy Afrikaga qarang, ahvol naqadar ayanchli. AQSh u yerdagi hukumatlar bilan apoq-chapoq deb bizni rosa tanqid qilishdi. Chiqib ketganimizdan keyin Burkina-Faso, Mali, Chad, Niger ... Vagner guruhi hozir u yerda xavfsizlikka bosh-qosh. Ularga inson huquqlari umuman muhim emas.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Amerika hukumati va siyosatchilari Markaziy Osiyodagi yakkahokimlarni quvvatlaydi, ularning siyosatini olqishlaydi, ularni rag'batlantiradi, deyishlariga nima deysiz? AQSh Kongressi a'zolari bu rejimlardan mamnun, deyishsa?
Kongressmen Smit: Bu bizning xatti-harakatlarimizga ahmoqona baho, juda tor qarash degan bo'lar edim. Nima qilaylik? Bizga sizning rejimingiz yoqmaydi, siz bilan ishlamaymiz, aloqa qilmaymiz, gaplashmaymiz, biznes qilmaymiz, sanksiya qo'yamiz sizga, hukumatingizni ishdan chiqaramiz, deyishimiz kerakmi? Bu ishlar ko'plar o'ylagandek oddiy yoki oson emas.
Mamlakatma-mamlakat yurib, mana bu ishingiz chatoq, tuzating, deyishimizni xohlashadi. Aytganimizni qilmsangiz, jazolaymiz, deylikmi? Bu bilan o'zimizga zarar keltiramiz. Dunyo bo'ylab inson huquqlarini hurmat qilmaydigan davlatlarni bir tomonga olsak, biz sanksiyalayotgan davlatlarni yana bir tomonga olsak, jahonning katta qismini o'zimizdan uzoqlashtiramiz.
Dunyo shunday ekan, biz o'z manfaatlarimizga qarab, qarorlar qilamiz. Dunyo biz xohlagan dunyo emas deb, undan yuz o'gira olmaymiz. Unday qilsak, ya'ni bizga yoqmagan har bir hukumat bilan aloqani cheklasak, mojarolar ko'payadi, zo'ravonlik kengayadi, inson huquqlariga hurmat yanada pasayadi.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Lekin siz bu boradagi vaziyatni ham kuzatib kelasiz, shundaymi?
Kongressmen Smit: Albatta, har doim kuzatamiz.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Hisobotlarni o'qiysiz, holatlardan ogohsiz va hamkorlikni shakllantirishda ularni hisobga olasiz, shundaymi?
Kongressmen Smit: Shunday va bu borada muloqot qilamiz. Lekin biz biror davlatga, masalan, deylik, Birlashgan Arab Amirliklariga borib, demokratiyaga aylanishingiz shart, deya olmaymiz. Bu to'g'ri bo'ladimi? Amirliklarda, bilamiz, so'z erkinligi qattiq bosim ostida. Radikalizmni jilovlash uchun shunday chora ko'ramiz, deyishadi. Imomlar keskin nazoratda.
Voydod, bu erkinlikni bo'g'ish, deylikmi? Falastin hududlarida demokratik saylovlar bo'lganida rosa hayajonlandik. Ular XAMASni saylashdi hokimiyatga va shu bilan saylov degan narsaning o'zi qolmadi. Uzoqni o'ylab siyosat yuritishimiz kerak, demoqchiman. Inson huquqlari muhim emas, demayapman. Juda muhim. Davlatlar olg'a qadam tashlashini xohlaymiz, albatta, erkinlashsin, demokratik bo'lsin, adolatli tuzumlar bo'lsinki, ular qonunni hurmat qilsin.
Biz davlatlar shunday yo'ldan borishini istaymiz. Lekin bunga erishish uchun aloqani uzish kerak emas, muloqot qilish kerak.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Prezident Mirziyoyev haqida qanday fikrdasiz? Ko'rdingiz, gaplashdingiz.
Kongressmen Smit: Aqlli odam. To'g'ri yo'ldan ketayapti. Sovet davridan keyin bu davlatlarning oyoqqa turishi oson bo'lmadi, buni tushunish kerak.
Iqtisodni rivojlantirish, terrorizmning oldini olish, ochiqlik tomon qadam tashlash - hali ko'p ishlar qilinishi kerak. Muammolar talay. Xavfsizlikni ta'minlash va inson huquqlarini ta'minlash orasida balansga erishish - juda qiyin ish.
Lotin Amerikasiga qarang, qanchalik qiynalmoqda bu borada. Salvador ... Ekvador ... Agressiv avtokratik rejimlar inson huquqlarini qo'pol tarzda buzadi. Yuzlab ming odam vatanini tark etgan, boshpanasiz, yordamga muhtoj. Markaziy Osiyoda bunday emas-ku.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": O'zbekistonda bunday emas, masalan, shu bois vaziyat u yerda yaxshiroq, deyapsizmi?
Kongressmen Smit: Bilmadim, qiyoslash kerak, muvozanat kerak, deyapman. Ikki yarim kunda O'zbekistonni yaxshi o'rganib oldim, deyolmayman. Biroq mamlakatdagi vaziyat haqida ancha o'qidim, nimalar bo'layotgani xususida ma'lumotga egaman.
Saylovlar bu mamlakatda erkin va adolatli o'tmagani haqida hisobotlar berilgan. Siyosiy tizim ochiq emas, istagan odam siyosatga kira olmaydi.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Muxolifat yo'q.
Kongressmen Smit: Xuddi shunday. O'zbekiston albatta yaxshi tarafga o'zgarsin deymiz, toki muxolifat ham bo'lsin. Bong urishning o'zi yetmaydi.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Toshkent Oliy Majlis va Kongress yaqindan hamkorlik qilishini istashini bilamiz. Iqtisodiy jihatdan ham kengroq va ko'proq hamkorlik xohlaydi.
Kongressmen Smit: Men ham aloqalarimiz kuchayishini istayman. Ular bundan manfaatdor. Pirovardida bunday yaqinlik inson huquqlari bilan bog'liq ahvolni ham yaxshilaydi, deb o'ylayman. Tartibsizlik va to'polon huquqlarga ham zarar. Ularning e'zozlanishini ta'minlash uzoq mehnat talab qiladi, sabr-qanoat.
Vaziyatni ijobiy tomonga o'zgartirish bir knopkani bosishdek oson emas. Biz zumda yaxshilash mumkin deydiganlar, qani isbotlasin-chi. Tajribamdan bilaman, agressiv choralar, sanksiyalar davlatlarni to'g'ri yo'lga boshlamaydi, huquq himoyasi uchun ham xizmat qilmaydi.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Kongressdagi O'zbekiston kengashiga a'zomisiz?
Kongressmen Smit: Ochig'i, bilmayman, balki a'zoman.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Kongressda demokratlar va respublikachilar orasida Markaziy Osiyoga nisbatan yakdillik bormi? Yoki qarashlar orasida farq kattami?
Kongressmen Smit: Farq bor, ammo haqiqat shuki, boshida aytganingizdek, Kongressning aksariyat a'zolari dunyoning bu qismiga e'tibor qaratmaydi. Yondashuv puxta emas. Mississippi shtatidan Trent Kelli O'zbekistonga yaqin, chunki uning shtati harbiylari respublika bilan hamkor. Lekin, umuman olganda, Vakillar palatasining 435 a'zosini ikki yillik muddatidagi faoliyatiga qarasangiz, O'zbekiston ularning xayoliga qanchalik kelgan? Deyarli kelmagan. Ehtimol 400 a'zomiz umuman O'zbekiston haqida o'ylamagan. Tashqi aloqalar bo'yicha qo'mitamiz bor. Lekin aksariyat vakillar bu haqda fikrlamaydi.
Navbahor Imamova, "Amerika Ovozi": Suhbat uchun rahmat!
Kongressmen Smit: Intervyu va vaqt uchun sizga ham rahmat.
