“Azon.uz” portali asoschisi Mubashshir Ahmad taxallusi bilan tanilgan Alisher Tursunov vatanda qidiruvga berilgan. O'zbekiston Ichki ishlar vazirligi dastlab u noqonuniy diniy tashkilot, ekstremist guruh tuzishda va unga a’zolikda gumon qilinmoqda, deb bayon qilgan edi. Keyinroq vazirlik texnik xato qilganini tan olib, Tursunovga nisbatan diniy mazmundagi materiallarni qonunga xilof ravishda tayyorlash, saqlash, olib kirish yoki tarqatish bilan bog'liq jinoyat ishi qo‘zg‘atilganini bildirgan.
O'tgan hafta Davlat xavfsizlik xizmati Toshkentda 17 nafar fuqaroni noqonuniy diniy tashkilotlarga a’zolikda gumonlab, hibsga olgan edi. Tarkibida Bojxona qo’mitasi xodimlari, o’quv markazi direktori va talabalar bo’lgan bu guruh noqonuniy tarzda o’tkazilgan yig’inlarda turli diniy adabiyotlardan foydalanilgani ta’kidlanadi.
Toshkentdagi bu ommaviy hibslar va Tursunovning qidiruvga berilishi o’zaro bog’liqmi, yo’qmi, hozircha noma’lum.
O’zbekiston musulmonlari idorasining sobiq xodimi, qator diniy kitoblar muallifi Mubashhsir Ahmad marhum shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusufning jamoatchilikka tanilgan shogirdlaridan biri sanaladi.
Musulmonlari idorasidan ketgach, u “Azon.uz” portaliga asos solgan. Diniy ma’rifat va axborot tarqatish maqsadida tashkil qilingan bu portal ommalashishi ortidan bosimga uchrab, nashr faoliyati to’xtatildi, Mubashshir Ahmad Turkiyaga chiqib ketgan.
U Turkiyada ham bir muddat hibs qilinib, deportatsiya markazida saqlangan, keyinroq ozodlikka chiqarilgan.
Ayrim xabarlarda bu ishlar O’zbekiston so’roviga ko’ra amalga oshirilgani aytiladi, ammo buni Turkiyadagi elchixona rad etgan.
Mubashshir Ahmad Turkiyada “Azon.global” portalini boshlagan. Hozir ham ochiq bu nashrda unga nisbatan e’lon qilingan qidiruv bo’yicha biror xabar yoki munosabat berilmagan.
O’zbekistonda bu yangilik jiddiy munozara uyg’otgan. Ijtimoiy tarmoqlarda mamlakatdagi diniy vaziyat Karimov davridagi holatga qaytmoqda, degan mazmundagi xavotirlarni o’qish mumkin.
Bu holat esa O’zbekiston qamoqxonalarida o’limlar soni oshgan, xalqaro huquq tashkilotlari mamlakatda ahvol og’irlashdi, deya bong urayotgan paytga to'g'ri kelmoqda.
Shu kunlarda kamida ikki mahkum qamoqxonada jon bergani ortidan “Human Rights Watch” tashkiloti O’zbekiston hukumatini bu o’limlar bo’yicha surishtiruv o’tkazishga chaqirgan.
Bosh prokuraturaga ko'ra bu jarayonlar allaqachon boshlangan.
Yillik hisobotida “Human Rights Watch” Markaziy Osiyo bo’ylab, jumladan O’zbekistonda fuqarolik jamiyati faollari va blogerlarni hibsga olish avjiga chiqdi, deya tahlil qilgan edi.
O’zbekiston oxirgi yillarda diniy erkinlik masalasida qator o’zgarishlar qilib, AQSh Davlat departamentidan ijobiy baho olgan edi.
Mamlakatda dindorlarning “qora ro’yxati” bekor qilinishi, qamoqdagi dindorlarning ozod qilinishi, tizimli diniy ta’qiblar bir qadar susaygani bunga asos sifatida keltirilgan edi.
“Ozodlik uyi” (Freedom House) tashkiloti dunyo davlatlari qanday sabablarga ko’ra repressiyalarga zo’r berishi, avtoritar rejimlar bu jarayonda nimalarni sabab qilib ko’rsatishiga doir tadqiqotini shu oy e’lon qilgan.
Unda ta’kidlanishicha, tazyiqlar kuchaygan davlatlarning deyarli hammasida repressiya diniy ekstremizmga qarshi kurash, deya targ'ib qilinadi.
Xitoyda uyg’urlarga nisbatan zulm, Rossiyada musulmonlarning kamsitilishi, Markaziy Osiyo davlatlarida dindorlar va faollarga nisbatan bosimlar ham asosan mutaassiblik tahdidining oldini olish, deya izohlanadi.
