BMT Xavfsizlik kengashida yangrayotgan xavotirlarga ko'ra, Yaqin Sharqda barqarorlikka erishish, xususan Isroil va Falastin yonma-yon mustaqil davlat sifatida yashashi ehtimoli yanayam pasaygan.
“Bu xalqlarning tinch, xavfsiz va sharafli hayot kechira olishi uchun inkoniyat hamon bor", - deydi Sigrid Kaag, BMT maxsus koordinatori.
"Biroq fursatni boy berayapmiz va ikki davlatga asoslangan yechimdan uzoqlashayapmiz", - deydi Yaqin Sharqda tinchlikka erishish bo'yicha xalqaro vakil.
Mojaro ta'siri har doimgidan ham keng, G'azo vayrona, Isroil yangi posyolkalar qurishga zo'r bermoqda, Iordan daryosining g'arbiy sohili ham to'liq yahudiy nazoratiga o'tishi mumkin.
“Harakat qilmasak, ikki davlat bo'lishiga geografik jihatdan iloj qolmaydi. Gapdan ishga o'tish kerak. Siyosiy e'tibor va dalil diplomatiya zarur", - deydi Kaag jurnalistlar bilan savol-javob qilarkan.
Kaagning Nyu-Yorkda BMT Xavfsizlik kengashiga aytishicha, Isroil G'arbiy sohilda harbiy harakatlarni oshirib, 21-yanvardan beri Jenin, Tubas va Tulkarm shaharlarini egallagan.
“Isroil qo'shini kuchli qurollarni ishga solmoqda, falastinlik jangarilar esa portlovchi moddalar va boshqa vositalar orqali ular bilan olishmoqda", - deydi Kaag.
"Isroil va Falastin odamlari orasida qonli to'qnashuvlar tinmayapti", - deydi diplomat.
Kaag G'azodagi sulh izdan chiqmaydi, degan umidda. Uning nazarida Misr, Qatar va AQSh bu jarayonda vositachilik qilishni eplayapti,
AQSh sulh buzilmasligi shart deya eslatib turibdi. XAMAS qo'lidagi amerikaliklarni ozod etish Vashington uchun birlamchi masala.
Amerika hukumati XAMASni terror guruhi deb biladi, deya eslatadi Doroti Shea, BMTdagi muvaqqat elchi.
“XAMAS degan kuch bor ekan, tinchlik bo'lmaydi. XAMAS batamom yo'q qilinishi, chilparchin bo'lishi shart", -deydi Shea.
Isroil ham shunday pozitsiyada va XAMASga qarshi urushni davom ettirishga bel bog'lagan.
“Biz also chekinmaymiz. XAMASni yo'q qilamiz", - deydi Denni Danon, Isroilning BMTdagi elchisi.
Uning Xavfsizlik kengashida ta'kidlashicha, yahudiy davlat uchun uning xavfsizligi va kelajagi birlamchi masala.
Falastin vakili Riyod Mansur esa sulh oxirigacha amal qilinishga shubha bilan qaraydi.
“Yaqin kunlar Isroil sulh ustida bergan va'dalarini qanchalik bajarishini ko'rsatadi. Sulhni buzib, yana urushga berilsa-chi? Sulhni doimiy qila olamizmi? Aks holda hayotimiz tahdid ostida qolaveradi”, - deydi Mansur.
2023-yilning 7-oktabrida XAMAS yahudiylarga hujum qilib, 1200 odamni o'ldirib, yuzlab insonni garovga olgach, Isroil falastinliklarga qarshi urush ochib, 50 mingga yaqin odamning yostig'i quridi. XAMAS boshqaradigan G'azo sektori yakson qilindi.
G'azo Sog'liqni saqlash vazirligiga ko'ra. 48 mingdan oshiq falastinlik o'ldirilgan, 111 mingdan ziyodi jarohatlangan.
