Learning English
VOA
site logo site logo
Oldingi Keyingi
Breaking News
Iqtisodiyot

Koronavirus bilan kurashda Markaziy Osiyo qarz olishga majbur

30-aprel kuni o'tgan onlayn forumdan
30-aprel kuni o'tgan onlayn forumdan
VASHINGTON — 

Xalqaro Valyuta Fondi nazarida Markaziy Osiyo bo'ylab iqtisodiy tizimlar misli ko'rilmagan darajada zaiflashgan. Hukumatlar, xususan O'zbekiston, Qozog'iston va Qirg'iziston qo'ldan kelgancha choralar ko'rdi, lekin regional savdo va tijorat to'xtadi. Bugun Vashintonda kechgan onlayn brifingda shu mavzu muhokama qilinib, fondning mintaqa bo'yicha rahbari Yuha Kakonen koronavirus pandemiyasi keltirgan moddiy talafot xususida so'zladi.

Xizmat ko'rsatish sohasi eng ko'p zarar ko'rdi. Bizneslar sustlashdi va xaridor faolligi pasayib ketdi.

Neft narxining tushib ketishi uni eksport qiladiganlarni ham, import qiladiganlarni ham tang ahvolga soldi.

Rossiya iqtisodiyoti nochorlashgani uning atrofidagi davlatlar uchun imkoniyatlarni yanada toraytirdi. Migrantlardan keladigan mablag' milliardlab dollarga kamaydi.

"Hukumatlar qarz olishga majbur, chunki ularga mablag' kerak. Lekin Xalqaro Valyuta Fondi ularga hech qachon rejasiz ish qilishni yoki ortiqcha tavakkalga berilishni maslahat bermaydi. Ehtiyotkorlikni targ'ib qilamiz ", - deydi Yuha Kakonen, fondning mintaqa bo'yicha rahbari.

Qarorlar har tomonlama muhokama qilingan holda, maslahatlarga tayangan holda qabul qilinishi kerak, deydi ekspert.

Prezident Mirziyoyev
Prezident Mirziyoyev

O'zbekistonda o'tgan ikki-uch yilda boshlangan islohotlar to'xtamasligi zarur, deydi Kakonen. Brifingda so'zlagan boshqa mutaxassislar nazarida ham koronavirusdan keyingi murakkab jarayonlar respublika uchun real sinov davri bo'ladi, chunki mamlakat iqtisodiy jihatdan o'ziga kelish bilan birga tizimda tub o'zgarishlar qila olishini ham ko'rsatishi kerak. Davlat buni eplay olsa, har tomonlama yutishi aniq.

O'zbekistonda qonunchilar Yevrosiyo Iqtisodiy Ittifoqiga kuzatuvchi sifatida kirishni ma'qulladi. Hukumat bu bilan nimaga erishmoqchi? Pandemiya oqibatlari bilan kurashda bu qadam nima ahamiyat kasb etadi? Rahbariyat tushuntirishi kerak.

Kakonen fond hukumatlarga berayotgan asosiy maslahatni shunday tushuntiradi:

"Oshkoralik juda zarur. Chora vaqtincha ekanini to'g'ri tushuntirish kerak. Chora muammoni to'g'ri nishonga olishi, yechim tomon yetaklashi lozim. Va eng muhimi, chorani vaqtida ko'rish kerak, ya'ni masala aniqlashishi bilan".

Natijalar kelasi yilgacha sezilmasligi mumkin, deydi ekspert. Choralar qanday samara berganini 2021-yilning shu paytida baholash mumkin bo'ladi.

Uning qayd etishicha, sog'liqni saqlash tizimiga sarfiyatni oshirish davlatlarga qattiq moliyaviy zarba bo'ldi, lekin bu arzigulik harakat va uzoq muddatni ko'zlashi lozim.

Yilning hozirgi choragi va keyingisi eng qiyin davr bo'ladi, deydi Kakonen.

Fond taxminicha, mamlakatlar yalpi milliy mahsulotning 5 foizini boy beradi. Kavkaz va Markaziy Osiyoda bu jami 35 milliard dollarlik zarardir, deydi mintaqa bo'yicha direktor.

Valyuta bozori nazorati yanada nozik jarayonga aylanmoqda. Markaziy banklar strategik va taktik jihatdan jua ogoh bo'lishi va beqarorlikning oldini olish uchun chuqur o'ylagan tarzda ish yuritishi lozim, deydi Kakonen.

"Xitoy, tabiiyki, sarmoya va savdoda mintaqa bo'ylab o'ta muhim rol o'ynab kelmoqda. Tijorat to'xtagani aniq. Ayrim davlatlar Pekin bilan kreditlar muhokamasini boshlagan. Xitoydan boshqa hamkorlar ham o'z siyosatini qayta ko'rib chiqishga majbur".

  • 16x9 Image

    Navbahor Imamova

    Navbahor Imamova - "Amerika Ovozi" teleradiosining yetakchi multimedia jurnalisti. "Amerika Manzaralari" turkumidagi teledasturlar muallifi. Ko'rsatuvlar taqdim etish bilan birga prodyuser, muxbir va muharrir. O'zbekistonda akkreditatsiyadan o'tgan yagona amerikalik jurnalist. "Amerika Ovozi"da 2002-yildan beri ishlaydi. Jurnalistik faoliyatini 1996-yilda O'zbekiston radiosining "Xalqaro hayot" redaksiyasida boshlagan. Jahon Tillar Universiteti Xalqaro jurnalistika fakultetida dars bergan. Ommaviy axborot vositalari bo'yicha bakalavrlikni Hindistonning Maysur Universitetidan (University of Mysore), magistrlikni esa AQShning Bol Davlat Universitetidan (Ball State University) olgan. Shuningdek, Garvard Universitetidan (Harvard University) davlat boshqaruvi va liderlik bo'yicha magistrlik diplomiga ega. Jurnalistik va ilmiy materiallari qator xalqaro manbalarda chop etilgan. Amerikaning nufuzli universitetlari va tahlil markazlarida so'zlab, ma'ruzalar o'qib keladi. "Amerika Ovozi" oltin medali sohibi. Tashkilotda gender va jurnalistika bo'yicha kengash raisi. Toshkent viloyati Bo'stonliq tumani Qo'shqo'rg'on qishlog'ida ziyoli oilasida ulg'aygan.

    Navbahor Imamova is a prominent Uzbek journalist at the Voice of America. As anchor, reporter, multimedia editor and producer, she has covered Central Asia and the U.S. for more than 20 years on TV, radio and online. Since 2018, she has also been reporting from inside Uzbekistan as the first-ever U.S.-based accredited correspondent in the country. During 2016-2017, she was a prestigious Edward S. Mason Fellow in public policy and management, while earning her Mid-Career Master in Public Administration at Harvard University’s John F. Kennedy School of Government. Navbahor played a pivotal role in the launch of Uzbek television programming at VOA in 2003, and has since presented more than 1000 editions of the flagship weekly show, “Amerika Manzaralari” (Exploring America), which covers American foreign policy focusing on Washington’s relations with Central Asia, as well as life and politics in the U.S. She speaks frequently on regional issues in Central Asia, as well as Uzbek politics and society, for policy, academic, and popular audiences. Her analytical pieces have been published in leading academic and news outlets including Foreign Policy, The National Interest, and the Atlantic. Navbahor also is the founding President of the VOA Women’s Caucus. She began her career at Uzbekistan’s state broadcasting company in Tashkent. She holds a Bachelor of Arts in journalism and mass communication from the University of Mysore, India and a Master of Arts in journalism from Ball State University, Indiana.

Facebook Forum

Shu mavzuda

XS
SM
MD
LG